Komşunun sana nasıl davranmasını istiyorsan, sen de ona aynı şekilde davran!Sual: Komşuluğun dinimizdeki yeri nedir?
CEVAP
Komşulukta en önemli şey, komşu hakkına riayet etmektir. Birkaç hadis-i şerif:
(Allah'a ve Kıyamete inanan, komşusuna iyilik etsin!) [Buhârî]
(Cebrail aleyhisselam, komşu hakkının öneminden o kadar bahsetti ki, komşuyu komşuya mirasçı kılacak zannettim.) [Buhârî]
(Üç türlü komşu vardır: Bir, iki ve üç hakkı olan komşu. Bir hakkı olan, gayrimüslim komşudur. İki hakkı olan, Müslüman komşudur ki, onun hem Müslümanlık, hem de komşuluk hakkı vardır. Üç hakkı olan ise, akraba olan Müslüman komşudur. Bunun hem Müslümanlık, hem akrabalık, hem de komşuluk hakkı vardır.) [Ebu Nuaym]
Dört hakkı olan komşu da vardır. Aynı hocaya bağlı olan talebelerin komşuluk hakları.
Komşuya iyilik:
Herhangi bir kimseye yapılması haram olan bir fenalık, komşuya yapılırsa, günahı kat kat daha fazla olur. Herhangi bir kimseye yapılması sevab olan bir iyilik, komşuya yapılırsa, sevabı kat kat daha fazla olur. Komşuya hürmet, onunla iyi geçinmektir. Onu incitecek söz ve harekette bulunmamalıdır.
Komşusunun evine, pencerelerine bakmamalı. Komşunun çocuklarını eli ile okşamalı, namaz kılmaları ve günah işlememeleri için, tatlı dille nasihat etmeli. Komşusu sefere, uzak vazifeye gidince, geride kalan ailesini, çocuklarını hırsızların, ahlâksızların şerlerinden, zararlarından muhafaza etmeli. O yokken, onun çoluk çocuklarına karşı davranışlarında, ona hıyanet etmekten çok sakınmalıdır.
Onun evinin havasına ve güneşine mâni olacak kadar, evine kat çıkarmamalı, buna zaruret olursa, ona anlatıp rızasını aldıktan sonra yapmalı. Evini satacağı veya kiraya vereceği zaman, sâlih olan komşusuna danışmalı, onun izin verdiği kimseye vermelidir.
Allahü teâlânın kendisine ihsan ettiği rızıklardan ona da vermelidir. Üç hadis-i şerif:
(Komşusu açken, tok yatan, [gerçek] mümin değildir.) [Buhârî]
(Evinizde pişen yemekten, komşunuzun hakkını verin!) [Şir'a]
(Nice kimse, Kıyamette komşusunun yakasına yapışıp "Ya Rabbi, buna, niçin kapısını bana kapattığını sor. Niçin elindeki nimetlerden bana da vermedi" diyecektir.) [İsfehânî]
En önemli komşu hakkı:
Yukarıdaki son hadis-i şerifte bildirilen nimetlerden en büyüğü, doğru iman, Ehl-i sünnet itikadı ve doğru din bilgileridir. Komşuya emr-i maruf yapmamak önemli bir kul hakkıdır. Haram olan şeyleri, güler yüz ve tatlı dil ile komşularına anlatmalı. Komşularının günah işlediklerini görüp de, bana ne diyerek evine çekilen, uygun bir şekilde onlara nasihat etmeyen ve kendileri ile görüşmeyen, onların Cehennemden kurtulması için yardım etmeyen mesul olacaktır. Komşuları böyle bir kimseyi, kıyamette Allahü teâlâya şikâyet edeceklerdir. Bu haktan kurtulmanın yolu da, doğru bir kitap, mesela Tam İlmihâl veya İslam Ahlakı vermektir.
Komşu ile iyi geçinmeli:
Komşunun sana nasıl davranmasını istiyorsan, sen de ona aynı şekilde davran! Birkaç hadis-i şerif:
(Allah'a yemin ederim ki, bir kimse, kendisi için sevdiği şeyi, komşusu veya arkadaşı için de sevmedikçe iman etmiş olmaz.) [Müslim]
(Komşunla güzel komşuluk et ki, Müslüman olasın!) [Tirmizî]
(Çevrendekilerle güzel komşuluk et ve kendin için sevdiğini, başkaları için de sev ki Müslüman olasın.) [Harâitî]
(Komşuya da, ana babaya hürmet eder gibi hürmet etmek gerekir.) [Şir'a]
(En iyi komşu, komşularına faydalı olandır.) [Hâkim]
Komşuya yardım etmeli:
Ödünç olarak ve ariyet olarak yani kullanmak için istediğini, imkânımız varsa hemen vermeli. Komşumuz hasta olunca, ziyaretine gitmelidir. Sıkıntıya düşünce, imdadına yetişmeli. Cenazesi olunca, taziye etmeli, yani sabretmesini söylemeli ve cenazesinin hizmetine koşmalı. İki hadis-i şerif:
(Komşun yardım isterse yardım et! Borç isterse ver! Fakirse gözet! Hastalanırsa ziyaret et! İyi şeylerini tebrik et, felaketlerinde sabır dile! Ölünce cenazesine git!) [Harâitî]
(Sıkıntıya düşen komşusuna yardım edene, sıkıntısını giderene, Kıyamette en kıymetli elbiseler giydirilir.) [Şir'a]
Komşuya kötülük:
Komşuyu üzmekten sakınmalı. Birkaç hadis-i şerif:
(Komşusuna eziyet eden, bana eziyet etmiş olur.) [Ebu-ş-şeyh]
(Komşusunu üzeni Allahü teâlâ sevmez.) [Deylemî]
(Allah ve Resulünün sizi sevmesi için, emanete riayet edin, doğru konuşun, komşunuzu üzmeyin ve ona iyi muamele edin.) [Taberânî]
(Komşusunu üzen, beni üzmüş olur. Bana eziyet eden Allah'a eziyet etmiş olur. Komşusu ile dövüşen, benimle dövüşmüş olur. Benimle dövüşen Allah ile dövüşmüş olur.) [Ebu Nuaym]
(Namaz kılan, oruç tutan, sadaka veren, fakat dili ile komşularını inciten nice kimseler vardır ki, gidecekleri yer Cehennemdir.) [Hâkim]
(Komşusu kötülüğünden emin olmayan kimse, [kâmil] mümin değildir.) [Buhârî]
(Allah ve Resulünü seven, bunların da kendisini sevmesini isteyen, konuşunca doğru söylesin, emanete riayet etsin ve komşusuyla iyi geçinsin!) [Beyhekî]
(Allah'a ve âhirete inanan, komşusunu incitmesin!) [Buhârî]
(Kötü komşu, gördüğü iyiliği gizler, kötülüğü de yayar.) [Taberânî]
(Kötü komşuya Kıyamette Allahü teâlâ rahmetle nazar etmez.) [Deylemî]
(Komşunun köpeğine taş atan, sahibini incitmiş olur.) [İ. Gazâlî]
Kötü komşuya sabır:
Müslüman, komşusunun sıkıntılarına da katlanır. Ona zararı dokunmaz. Komşusunun yaptığı eziyetlere ve cahilce hareketlerine sabreder, karşılık vermez. İyi insan, sadece komşularına ve diğer insanlara zarar vermeyen değil, onlardan gelecek zararlara ve sıkıntılara da katlanandır. Birkaç hadis-i şerif:
(Komşusunun verdiği sıkıntıya sabredeni Allah sever.) [Hâkim]
(Allahü teâlâ komşusunun kötülüğüne, ölene kadar sabreden kişiyi sever.) [Hatîb]
(Malına veya çoluk çocuğuna zarar verir korkusuyla komşusuna kapısını kapatan, onunla görüşmeyi kesen, [hakiki] mümin değildir.) [Harâitî]
(İnsanların içinde yaşayıp da, onlardan gelen sıkıntılara sabreden mümin, kenara çekilip onlardan gelecek sıkıntılara sabretmek sevabından mahrum kalan müminden daha iyidir.) [Tirmizî]
İyi komşu nimettir:
Dünyada en kıymetli şey, Müslüman, sâlih, Allahü teâlânın ve mahlûkların haklarını bilen ve gözeten komşudur. Birkaç hadis-i şerif:
(Allahü teâlâ, bir sâlih Müslümanın hürmetine, komşularından binlerce belayı, felaketi uzaklaştırır.)
(İyi komşu Müslüman için saadettir.) [Hâkim]
(İki kişi, ölen komşusu için, "Biz bunu iyi biliyoruz" derse, o kul iyi olmasa da, Allahü teâlâ meleklere buyurur ki: İki komşunun şahitliğini kabul edin ve ölenin ilmimdeki durumuna bakmayın!) [İbni Neccar]
(Kendisinin iyi mi, kötü mü olduğunu anlamak isteyen kimse, sâlih komşularının kendisi hakkında ne dediklerini öğrensin! "İyi" diyorlarsa, Allah indinde iyi olduğunu anlasın!) [İbni Mâce]
Her Müslümanın, bilhassa yeni evlilerin, haramlardan sakınan, ibadet yapan sâlih Müslümanlar arasında ev araması gerekir. Bir hadis-i şerif:
(Ev satın almadan önce, komşuların nasıl olduklarını araştırın! Yola çıkmadan önce de, yol arkadaşınızı seçin!) [Şir'a]
Kaç ev komşu sayılır?:
Bu evlerin sayısı, zamanın şartlarına ve insanın yardım kudretine göre değişir. Her taraftan birer, ikişer ve nihâyet kırk ev komşuluk hakkına mâlik olur. Bir hadis-i şerif:
(Komşu hakkı dört taraftan kırk evdir.) [İbni Hibban]
Zamanın şartlarına göre değiştiği için, şimdi sitelerdeki, apartmanlardaki, hiç olmazsa kendi bloğumuzdakileri komşu bilmeli. Yakın çevrede de tanıdıklar varsa, onları da ihmal etmemeli.
Hiç yorum yok
Yorum Gönder
Sorularınız Dinimiz İslam.com hocaları tarafından cevaplandırılacaktır.
Lütfen dini suallerinizi: dinimizislam11@gmail.com mail adresine gönderiniz.
Teşekkürler.